Het fenomeen (hyper)inflatie

Laatst was ik aan het filsoferen over de aanstaande bezuinigingen van het kabinet Rutte. Ondanks dat er radiostilte wordt gehouden in Den Haag, wordt er uit gegaan van ongeveer 10 miljard extra maatregelen bovenop de al bestaande 18 miljard. En omdat Nederland en ook Duitsland op de korte termijn (periodes binnen 5 jaar) gratis geld lenen (de rente is zelfs al een aantal keer negatief geweest), waarom halen we dat gat van 10 miljard dan niet even op op de kapitaalmarkt dacht ik zo? Geld lenen kost immers, in dit geval en in tegenstelling tot bij de reclames van Frisia Financieringen , geen geld.
Het antwoord hierop is eenvoudig; het zou namelijk de geloofwaardigheid van de Nederlandse overheid plus ook de geloofwaardigheid van het geld aantasten. En dit zal leiden tot een forse inflatie. Daarbovenop komt het gevaar dat als je er eenmaal aan begint het tot een verslaving kan leiden, net als met drugs. Na een (geld)injectie krijg je misschien trek in een nieuwe spuit, en vervolgens nog weer één.

Maar wat is ook alweer inflatie?
Hmm inflatie; dat is toch dat alles duurder wordt? Dit is de bekende veronderstelling rechtstreeks uitgesproken uit de volksmond. Maar de prijsstijgingen komen juist doordat het geld minder waard wordt; (soms is er weliswaar ook een andere reden, wanneer er bijvoorbeeld spanningen zijn op de oliemarkt wat de prijs van bijvoorbeeld benzine opdrijft.)

De doelstelling van de ECB is om die inflatie dichtbij en het liefst net onder de 2% te houden. Dat is een mooie doelstelling die gewoon op te zoeken is in hun mandaat en grondbeginselen. Maar waarom is dit eigenlijk het geval? Vanwaar die 2 %?
Als de inflatie te hoog zou worden dan ontwricht dit de samenleving op een dermate wijze die schadelijk is voor de economie. Door grote prijschommelingen kunnen bedrijven en consumenten geen gerichte investeringen doen. En de uitkeringen en lonen moeten ook steeds ongeveer gelijk met het inflatieniveau worden opgehoogd.
Aan de andere kant moet de inflatie ook weer niet te laag uitvallen. Want het gevaarlijke zusje van inflatie is deflatie. Als de inflatie onder 0% komt is er sprake van deflatie, oftewel het geld wordt juist meer waard !! Hierdoor zullen consumenten aankopen gaan uitstellen omdat producten immers in de toekomst goedkoper zullen zijn. Als je verder redeneert langs de consumptie- en productieketen dan kom je erop uit dat deflatie een enorm zandstrooiend effect heeft in de economie-motor.
Het bekendste voorbeeld van deflatie is Japan waar het land al zo'n 20 jaar mee kampt. De overheidsschuld van Japan is weliswaar gigantisch,omdat de overheid daar al 20 jaar de economie aan de gang probeert te krijgen en uit de genoemde deflatiespiraal, maar daartegenover staat dat de Japanners al 20 jaar sparen waardoor de spaartegoeden naast de schulden ook heel groot zijn. De Japanse yen is internationaal ook heel duur dus wellicht begrijpt u nu waarom de Japanse toeristen dure tasjes kopen in luxe ketens.

Dan nu het fenomeen hyperinflatie. Bekende historische voorbeelden hiervan zijn het Duitse hyperinflatiedrama uit de jaren 20 en hét bekendste voorbeeld van het heden is die van Zimbabwe. Ik zal hier aangeven wat de voorwaarden zijn voor het feit dat normale monetaire inflatie door kan schieten naar erg hoge en/of zelfs hyperinflatie.

Een steeds terugkerend patroon hierbij is dat buitenlandse investeerders een land de rug toekeren. Hierdoor is de overheid genoodzaakt zich te wenden tot de eigen centrale bank voor het herfinancieren van de eigen schulden. De laatste stap betreft dat de burgers het vertrouwen in het geld verliezen waardoor het papiergeld eigenlijk letterlijk slechts de materiële waarde van het papier zelf krijgt.
Het Duitse bekende voorbeeld is dat er een Duitse student in een café een kop koffie bestelde, en toen hij later er nog een wilde bestellen was het kopje koffie al 50 % duurder geworden. Had hij er maar gelijk twee moeten bestellen, was de redenering.
Over de situatie in Zimbabwe lezen we in de berichtgeving op internet wanneer de centrale bank weer een nieuw briefje in de markt gooit. Ik geloof dat ze de laatste keer maar een aantal nullen hadden geschrapt bij het uitgeven van een nieuw stuk waardeloos papiergeld.

Tot slot een land dat momenteel ernstig in de economische problemen zit is Hongarije. Het land, dat tot voor kort nog een economische bloeiperiode kende, zoekt nu angstig hulp bij de EU en bij het IMF. Echter willen deze partijen eerst dat Hongarije de onafhankelijkheid van de centrale bank garandeert voordat er hulp over de brug komt. De Hongaarse forint daalt inmiddels al fors ten opzichte van de Euro en de prijzen worden daar dagelijks al aangepast. Met andere woorden; hyperinflatie is zeker geen historisch en mythisch verhaal en kan altijd en overal optreden..........